Shannon ve Weaver İletişim Modeli
Claude Elwood Shannon (matematikçi, elektronik mühendisi) ile Warren Weaver (matematikçi, bilim adamı) tarafından 1948 yılında yazılan “İletişimin Matematiksel Kuramı” makalesinde önerilen “Shannon ve Weaver İletişim Modeli”, tek yönlü ve doğrusal (linear) bir anlayışa sahiptir. Matematiksel tabanlı bu modelde, çıkış noktası teknik olduğundan iletişim sürecinde veri kaybının olmaması üzerine yüzde yüzlük ileti aktarımı amaçlanmıştır. Shannon ve Weaver (1948) tarafından önerilen modelde geri bildirim olmamasına rağmen “gürültü” kavramı kullanılmıştır.
Şekil 1'de görselleştirilen modelde bilgi kaynağı, iletinin (mesajın) içeriğine karar veren, iletiyi üreten ve iletişimi başlatan bölümdür. Aktaran yoluyla iletilen mesaj, sinyal formunda taşınır ve bir kanaldan alıcı ile hedefe ulaştırılır.
Elektronik iletişim amaçlı ortaya çıkmış olan bu modelin, bireyler için de uygulanabileceği savunulmuştur. Günümüzde, bireyler arası tutum ve davranış değişikliği üzerine yoğunlaşan araştırmalarda var olan etki tabanlı çalışmalara ilham kaynağı olmaktadır.
Örnek olay: Ahmet ve Ayşe adında iki öğrenci olduğunu varsayalım. Bu öğrencilerin arasındaki yüz yüze iletişimi örnek verecek olursak Ahmet “bilgi kaynağı”, Ahmet’in ağzı “aktaran”, konuşma esnasındaki ses dalgaları ise “sinyal” olarak adlandırılabilir. Ayşe’nin kulağının “alıcı” olarak tanımlanabileceği bu modele zarar veren herhangi bir fiziksel, psikolojik, fizyolojik ve semantik etmen ise “gürültü” olarak nitelendirilebilir.
Kaynak: Shannon, C.E. (1948) A Mathematical Theory of Communication. Bell System Technical Journal, 27, 379–423.
